Goa State Information in Gujarati ગોવા ભારતનું સૌથી નાનું રાજ્ય છે, જે પશ્ચિમ કિનારે અરબ સાગર પાસે સ્થિત છે. ગોવા તેની સુંદર બીચો, આકર્ષક પર્યટન સ્થળો અને સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિ માટે પ્રખ્યાત છે. રાજ્યની રાજધાની પણાજી છે, જ્યારે વાસ્કો-દા-ગામા સૌથી મોટું શહેર છે.
ગોવા અગાઉ પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ હતું અને 1961માં ભારતનો ભાગ બન્યું. તેની આર્થિક વૃદ્ધિ મુખ્યત્વે પર્યટન, માઇનિંગ અને માછીમારી પર આધાર રાખે છે. અહીંની મુખ્ય નદીઓ મંડોવી અને ઝુઆરી છે. રાજ્યમાં ઉષ્ણકટિબંધીય હવામાન છે, જેમાં ઉનાળાં ગરમ અને ચોમાસામાં ભારે વરસાદ પડે છે. ગોવાની સંસ્કૃતિ પર પોર્ટુગીઝ અને ભારતીય પરંપરાઓનો વિશેષ પ્રભાવ છે, જે તહેવારો, ખોરાક અને વાસ્તુશિલ્પમાં સ્પષ્ટ જોવા મળે છે.1
ગોવા રાજ્યની માહિતી Goa State Information in Gujarati
| વિષય | માહિતી |
|---|---|
| રાજ્યનું નામ | ગોવા (Goa) |
| રાજધાની | પણજી (Panaji) |
| સૌથી મોટું શહેર | વાસ્કો-દા-ગામા (Vasco da Gama) |
| સ્થાપના તારીખ | 19 ડિસેમ્બર 1961 (પોર્ટુગીઝ શાસનમાંથી મુક્તિ) |
| રાજ્ય બન્યું | 30 મે 1987 |
| કુલ વિસ્તાર | 3,702 ચોરસ કિમી |
| લોકસંખ્યા (2011) | અંદાજે 14.6 લાખ |
| આધિકારિક ભાષા | કોંકણી |
| મુખ્ય નદીઓ | મંડોવી, ઝુઆરી, ચાપોરા, તિસ્વાડી |
| મુખ્ય ઉદ્યોગો | પર્યટન, માઇનિંગ, માછીમારી, હસ્તકલા |
| વિખ્યાત તહેવારો | કાર્નિવલ ફેસ્ટિવલ, દિવાળી, ક્રિસમસ, શીગમો |
| પ્રસિદ્ધ પર્યટન સ્થળો | બાગા બીચ, કલંગૂટ બીચ, દૂદસાગર ઝરણું, બોમ જીસસ બેસિલિકા2 |
| હવામાન | ઉષ્ણકટિબંધીય – ગરમ ઉનાળો, ભારે ચોમાસું |
| ટ્રાન્સપોર્ટ સુવિધાઓ | આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ, રેલવે, બંદરો, નેશનલ હાઈવે |
ગોવાનો ઇતિહાસ
ગોવાનો ઇતિહાસ પ્રાચીન યુગથી લઈને આધુનિક યુગ સુધી વિવિધ શાસકો અને સંસ્કૃતિઓથી જોડાયેલો છે. પ્રાચીનકાળમાં, ગોવા મૌર્ય સામ્રાજ્ય અને ત્યારબાદ સાતવાહન, ચાળુક્ય અને કાદંબ વંશના શાસનમાં રહ્યું. 14મી સદીમાં બહમની સુલતાનત અને ત્યારબાદ વિજયનગર સામ્રાજ્યનું શાસન હતું. 1510માં પોર્ટુગીઝ શાસક આલ્ફોંસો દ અલ્બુકર્કે ગોવાને જીત્યું અને લગભગ 450 વર્ષ સુધી પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ રહ્યું. ગોવા પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ મહત્વપૂર્ણ સમુદ્રી વેપાર કેન્દ્ર બની.3
19 ડિસેમ્બર 1961ના રોજ, ભારત સરકાર દ્વારા ‘ઓપરેશન વિજય’ અંતર્ગત ગોવાને મુક્ત કરાવવામાં આવ્યું અને તે 1961માં ભારતનો ભાગ બન્યું. 30 મે 1987ના રોજ, ગોવા એક સ્વતંત્ર રાજ્ય બન્યું. ગોવાનો ઇતિહાસ યુરોપિયન અને ભારતીય સંસ્કૃતિના સંયોજનને દર્શાવે છે, જે આજે પણ તેની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓમાં જોવા મળે છે.4
ગોવાના સમુદ્ર કિનારા
ગોવા તેના સુંદર અને વિશ્વપ્રસિદ્ધ સમુદ્ર કિનારાઓ માટે જાણીતું છે. અહી એકંદર 106 કિમી લાંબી દરિયાકિનારી છે, જેમાં અનેક સુંદર બીચો આવેલા છે. ગોવાના બીચો મુખ્યત્વે ઉત્તર અને દક્ષિણ ગોવામાં વહેંચાયેલા છે.5
ઉત્તર ગોવાના બીચો, જેમ કે બાગા, કલંગૂટ, અંજુના અને વાગેટોર, વિદેશી અને સ્થાનિક પ્રવાસીઓ માટે ખાસ આકર્ષણ ધરાવે છે. અહીં પાણીના ખેલ, નાઇટલાઈફ અને શોપિંગની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે. દક્ષિણ ગોવાના બીચો, જેમ કે પાલોલેમ, કોલવા, મોજોરદા અને અરંબોલ, શાંત અને પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય માટે પ્રખ્યાત છે.
ગોવાના બીચો પર વિવિધ જળક્રીડાઓ (વોટર સ્પોર્ટ્સ) જેવી કે સ્કૂબા ડાઈવિંગ, પેરાસેલિંગ અને જેટ સ્કીંગ પણ ઉપલબ્ધ છે. આ બીચો ગોવાના પર્યટન અને અર્થતંત્ર માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
ગોવાનું ભૌગોલિક સ્થાન
ગોવા ભારતના પશ્ચિમ કિનારે આવેલા નાના પરંતુ પ્રખ્યાત રાજ્ય પૈકીનું એક છે. તે ઉત્તરે મહારાષ્ટ્ર, પૂર્વ અને દક્ષિણ તરફ કર્ણાટક અને પશ્ચિમમાં અરબ સાગર દ્વારા ઘેરાયેલું છે. 13° 43′ થી 15° 40′ ઉત્તર અક્ષાંશ અને 73° 40′ થી 74° 20′ પૂર્વ રેખાંશ વચ્ચે ગોવાનો વિસ્તાર છે.6
રાજ્યનું કુલ ક્ષેત્રફળ 3,702 ચોરસ કિમી છે, જે ભારતનું સૌથી નાનું રાજ્ય છે. ગોવામાં મુખ્યત્વે પર્વતીય અને તટિય પ્રદેશો જોવા મળે છે. સહ્યાદ્રિ પર્વતમાળા ગોવાના પૂર્વ ભાગમાં ફેલાઈ છે, જે રાજ્યના જળસંગ્રહ અને હવામાન પર અસર કરે છે.
ગોવામાં મંડોવી, ઝુઆરી, તિરાકોલ અને ચાપોરા નદીઓ વહે છે, જે રાજ્યના ખેતી અને પર્યાવરણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. તેનો ભૌગોલિક બનાવ તેને વિશ્વસ્તરે પર્યટન માટે એક આકર્ષક સ્થળ બનાવે છે.
ગોવાના ધાર્મિક સ્થળો
ગોવા માત્ર તેના બીચો અને નાઇટલાઈફ માટે જ નહિ, પણ ધાર્મિક સ્થળો અને આસ્થાકેન્દ્રો માટે પણ પ્રખ્યાત છે. અહીં હિંદુ મંદિરો, ખ્રિસ્તી ચર્ચો અને મુસ્લિમ દરગાઓનો સંયોજન જોવા મળે છે, જે ગોવાના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસને પ્રદર્શિત કરે છે.
પ્રખ્યાત હિંદુ મંદિરોમાં મંગેશી મંદિર, શાંતા દુર્ગા મંદિર અને મહાદેવ તાંબડી સૂરલા મંદિર શામેલ છે. ઓલ્ડ ગોવામાં આવેલું “બોમ જીસસ બેસિલિકા” એક યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઈટ છે અને પૂજનીય ખ્રિસ્તી ધામ છે. સેઁ કેથેડ્રલ અને સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ઓફ આસિસી ચર્ચ પણ ભવ્ય રચનાનો એક ઉદાહરણ છે.7
આ ઉપરાંત, પિર ડગહા (Pir Dargah) અને અન્ય મુસ્લિમ ધાર્મિક સ્થળો પણ જોવા મળે છે. ગોવાના આ ધાર્મિક સ્થળો આસ્થાના કેન્દ્રો ઉપરાંત સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવે છે.
ગોવાનું હવામાન અને પર્યાવરણ
ગોવામાં ઉષ્ણકટિબંધીય હવામાન છે, જે સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ગરમ અને આર્દ્ર રહે છે. અહીં મુખ્યત્વે ત્રણ ઋતુઓ જોવા મળે છે – ઉનાળો, ચોમાસું અને શિયાળો. ઉનાળો (માર્ચ-જૂન) દરમિયાન તાપમાન 25°C થી 35°C વચ્ચે રહે છે, અને ભેજ વધારે હોય છે. ચોમાસું (જૂન-સપ્ટેમ્બર) દરમિયાન દક્ષિણ-પશ્ચિમ માનસૂન કારણે ભારે વરસાદ થાય છે, ખાસ કરીને જુલાઈમાં. આ ઋતુ દરમિયાન ગોવાના જંગલો અને તટિય વિસ્તારો હરીયાળીથી ભરાઈ જાય છે.8
શિયાળો (નવેમ્બર-ફેબ્રુઆરી) સૌથી આકર્ષક ઋતુ છે, જ્યાં તાપમાન 20°C થી 30°C રહે છે, અને હવામાન સુખદ રહે છે. ગોવાનું પર્યાવરણ પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય, દરિયાકિનારા, જંગલો અને નદીઓથી સમૃદ્ધ છે. અહીં બાયો ડાયવર્સિટી હોટસ્પોટ્સ, જંગલ અભયારણ્યો અને વન્યજીવન સંરક્ષણ વિસ્તારો પણ આવેલા છે, જે પર્યાવરણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
ગોવાની સ્થાપના કેવી રીતે થઈ?
ગોવાનું નામ પણ પોર્ટુગીઝોએ રાખ્યું હતું. પોર્ટુગીઝોએ લગભગ 450 વર્ષ સુધી ગોવામાં શાસન કર્યું અને ઉચ્ચ જાતિઓએ ગોવાને લૂંટી લીધું. જ્યારે આપણો દેશ ભારત આઝાદ થયો ત્યારે પોર્ટુગીઝોએ 1961માં ગોવા છોડી દીધું અને ગોવાને ભારતીય વહીવટીતંત્રને સોંપી દીધું. જ્યાં સુધી ગોવાની વાત છે, તે 1000 વર્ષ પહેલા ‘કોકન કાશી’ તરીકે ઓળખાતું હતું.9
જો ગોવાના ધર્મગ્રંથોની વાત કરીએ તો અહીં હિન્દુ ધર્મગ્રંથોને સૌથી વધુ મહત્વ આપવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન પરશુરામે ગોવા પર તીર વરસાવ્યા હતા. જેના કારણે ગોવા થોડું પાછળ સરકી ગયું, તેથી જ ગોવાને ‘બાન સ્થલી’ પણ કહેવામાં આવે છે.
ગોવાની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી?
એવું માનવામાં આવે છે કે ગોવાની સ્થાપના 30 મે 1987ના રોજ થઈ હતી. તેની રાજધાની પણજી છે. કોંકણી અહીં સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા છે. મહાભારતમાં પણ ગોવાનો ઉલ્લેખ છે. આ રાજ્યને ગોપ રાષ્ટ્ર એટલે કે ગાય ચરતો દેશ માનવામાં આવે છે.
ગોવાના લોકપ્રિય દરિયાકિનારા
ગોવામાં ઘણા બીચ છે, જેની સુંદરતા જોવા લાયક છે. મરાઠી અને કોંકણ ભાષાઓ ગોવામાં સૌથી વધુ બોલાય છે. અહીં ભારતના કેટલાક પ્રખ્યાત બીચના નામ છે.
- મીરામાર બીચ
- હરમલ બીચ
- કેલાંગ્યુટ બીચ
- માંડવી બીચ
આવા બીજા ઘણા બીચ છે, જે સૌથી સુંદર અને પ્રખ્યાત છે. જ્યાં પ્રવાસીઓની ભારે ભીડ જોવા મળે છે. અહીંનો સૌથી પ્રખ્યાત બીચ કોલવા બીચ છે. કોલવા બીચ દક્ષિણ ભાગમાં સ્થિત છે. આ ખૂબ જ સુંદર જગ્યા છે, તેથી જ દેશ-વિદેશથી લોકો અહીં આવતા રહે છે.10
ગોવા તેના સી ફૂડ માટે પણ જાણીતું છે. કહેવાય છે કે ગોવાએ એક સમયે સી ફૂડ ખાધું હતું. તે વારંવાર ગોવા જવા માંગે છે.
ગોવાની રાજધાની માંડવી નદીના કિનારે આવેલી છે. જેની સુંદરતા જોવા જેવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે માંડવી નદી પર ખૂબ જ આકર્ષક પુલ બનાવવામાં આવ્યો છે. કહેવાય છે કે આ પુલ ખૂબ જ સુંદર અને આકર્ષક છે.
પણજીમાં સમુદ્ર અને નદીનો ખૂબ જ સુંદર સંગમ છે. લોકો આ સંગમ જોવા માટે ઉત્સુક છે કારણ કે તે ખૂબ જ સુંદર છે. ગોવામાં, તમે સમુદ્રના મોજા તેમજ વોટર સર્ફિંગ, વોટર સ્કૂટર, વોટર સ્કીઇંગ વગેરેનો આનંદ માણી શકો છો.
ગોવાના અભયારણ્યો
અહીં એક ખૂબ જ સુંદર અભયારણ્ય આવેલું છે. અહીં એક મ્યુઝિયમ પણ આવેલું છે. જેમ કે વન્યજીવ અભયારણ્ય, બોડલા અભયારણ્ય, કોટીજાઓ વન્યજીવ અભયારણ્ય અને અન્ય ઘણા અભયારણ્યો. જે ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. તે અહીં સૌથી પ્રખ્યાત છે. સલીમ અલી પક્ષી અભયારણ્યમાં દૂર-દૂરથી લોકો આવે છે.
ગોવાની પ્રાચીન સભ્યતા
પોર્ટુગીઝો દ્વારા અહીંની સંસ્કૃતિ બદલાઈ હતી. એવું કહેવાય છે કે આ સાથે પોર્ટુગીઝોએ ગોવાની પ્રાકૃતિક અને નાણાકીય સંપત્તિ પણ લૂંટી હતી અને તેને પોતાની સાથે લઈ ગયા હતા. આ હોવા છતાં, ગોવાની સંસ્કૃતિ ખૂબ જ સુંદર અને આકર્ષક છે.
અહીં તમામ તહેવારો ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ગણપતિ, દશેરા, દિવાળી, સિમગા વગેરે તહેવારો ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.11
ગોવાના પ્રખ્યાત ચર્ચ
ગોવામાં ખ્રિસ્તી ધર્મ સૌથી વધુ વાસ્કો દ ગામા શહેરમાં પ્રચલિત છે, તેથી જ ગોવામાં ઘણા પ્રખ્યાત ચર્ચ છે. જેમ કે સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ચર્ચ, હોલી સ્પિરિટ ચર્ચ, બિલારી સેમિનરી ચર્ચ, સાલી ગાંવ ચર્ચ અને રકુલ ચર્ચ વગેરે ખૂબ પ્રખ્યાત ચર્ચ છે. જ્યાં દેશ-વિદેશના લોકો દર્શન કરવા આવે છે.
ગોવા શા માટે પ્રખ્યાત છે?
ગોવા તેના સુંદર બીચ અને પ્રખ્યાત સ્થાપત્ય માટે વિશ્વભરમાં જાણીતું છે. ગોવા અગાઉ પોર્ટુગલની વસાહત હતી. પોર્ટુગીઝોએ લગભગ 450 વર્ષ સુધી ગોવામાં શાસન કર્યું અને તેને 19 ડિસેમ્બર 1961ના રોજ ભારતીય વહીવટને સોંપવામાં આવ્યું.
ગોવા વિશે સૌથી પ્રખ્યાત વસ્તુ શું છે?
કલંગુટ બીચ ગોવામાં ખૂબ પ્રખ્યાત છે. આ બીચ તેના આકર્ષક દૃશ્યો, ધોધ અને ઘણી આકર્ષક પ્રવૃત્તિઓ માટે પ્રવાસીઓમાં લોકપ્રિય છે. જો તમે એડવેન્ચરના શોખીન છો તો આ બીચની અવશ્ય મુલાકાત લો. ઓલ્ડ ગોવા તેના સમૃદ્ધ ઇતિહાસ અને સ્થાપત્ય માટે જાણીતું છે.
ગોવાના લોકો કેવી રીતે પોશાક પહેરે છે?
ગોવા રાજ્ય કુણબી કપડાં માટે પ્રખ્યાત છે, એક પ્રકારની રંગબેરંગી સાડી. કુણબી સાડી મુખ્યત્વે લાલ રંગ અને તેની વિવિધતાઓમાં રંગીન હોય છે. કુણબી સાડીનું નામ ગોવાની સૌથી જૂની જાતિઓમાંથી એકના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.
ગોવામાં કઈ ભાષા બોલાય છે?
કોંકણી ગોવામાં, મહારાષ્ટ્રના દક્ષિણ ભાગમાં, કર્ણાટકના ઉત્તર ભાગમાં, કેરળના કેટલાક વિસ્તારોમાં બોલાય છે.
ગોવાનો ધર્મ શું છે?
ખ્રિસ્તી વસ્તી લગભગ સંપૂર્ણ રીતે ગોઆન કેથોલિક છે, જેમના પૂર્વજો પોર્ટુગીઝ શાસન દરમિયાન ખ્રિસ્તી ધર્મમાં પરિવર્તિત થયા હતા. 1510માં ગોવા પર પોર્ટુગીઝના વિજય પછી ખ્રિસ્તીકરણ થયું, ત્યારબાદ 1560માં ગોવા ઈન્ક્વિઝિશન થયું.
ગોવા ભારતથી ક્યારે અલગ થયું?
વાસ્કો દ ગામા 1498માં ભારત આવ્યા અને 12 વર્ષની અંદર પોર્ટુગીઝોએ ગોવા પર કબજો કર્યો. ગોવાના લોકોએ 1510 થી શરૂ કરીને 451 વર્ષ સુધી પોર્ટુગીઝ શાસન સહન કર્યું. તેમને 19 ડિસેમ્બર 1961ના રોજ આઝાદી મળી હતી, એટલે કે ભારત આઝાદ થયાના લગભગ સાડા 14 વર્ષ પછી.12
ગોવા કોનો ગુલામ હતો?
આજે પ્રાકૃતિક સૌંદર્યના કારણે દેશ અને દુનિયામાં પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળ ગોવા આઝાદીના 14 વર્ષ સુધી ગુલામ જ રહ્યું. ભારતનું આ રાજ્ય પોર્ટુગલના નિયંત્રણ હેઠળ હતું. ભારત 1947માં અંગ્રેજોથી આઝાદ થયું, પરંતુ ગોવાને ખુલ્લી હવામાં શ્વાસ લેતા 14 વર્ષ લાગ્યા.
ગોવા દિવસ ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે?
ભારતમાં દર વર્ષે 19 ડિસેમ્બરે ગોવા, દમણ અને દીવનો મુક્તિ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. ગોવા મુક્તિ દિવસ એ ભારતીય સશસ્ત્ર દળોની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે જેણે ગોવાને પોર્ટુગીઝ શાસનમાંથી મુક્ત કરાવ્યું હતું. તેમજ આ દિવસે ભારત યુરોપીય શાસનથી સંપૂર્ણ મુક્ત થયું હતું.13
ગોવાના લણણી ઉત્સવનું નામ શું છે?
નોવેદાડે ગોવામાં લણણીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. કોનોસ અથવા નોવેમ તરીકે પણ ઓળખાય છે, જેનો અર્થ થાય છે નવી લણણી, તે લણણીના તહેવારોની શરૂઆત કરે છે…
ગોવામાં કયો સંગીત ઉત્સવ પ્રખ્યાત છે?
પણજી: મોન્ટે મ્યુઝિક ફેસ્ટિવલની તાજેતરની આવૃત્તિ 24 થી 25 ફેબ્રુઆરી દરમિયાન ઉત્તર ગોવામાં બે અલગ-અલગ સ્થળોએ યોજાવાની છે, જે સમગ્ર જિલ્લામાં તેના સંગીતનો જાદુ ફેલાવે છે.
ગોવામાં 15મી ઓગસ્ટ કેમ ઉજવવામાં આવતી નથી?
પરંતુ ગોવા એક એવું રાજ્ય હતું જે ભારતની આઝાદી પછી પણ પોર્ટુગીઝ શાસન હેઠળ રહ્યું હતું. તેથી ગોવા 15 ઓગસ્ટે સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરતું નથી. તમને જણાવી દઈએ કે પોર્ટુગીઝોએ લગભગ 400 વર્ષ સુધી ગોવા પર શાસન કર્યું અને ભારતની આઝાદીના 14 વર્ષ પછી એટલે કે 1961માં ગોવા પોર્ટુગીઝ શાસનથી આઝાદ થયું.14
છેલ્લા શબ્દો
મને આશા છે કે તમને ઉપર જણાવ્યા મુજબ ગોવા રાજ્ય વિશેની માહિતી ગમી હશે. જો તમને ગમે તો તમારા મિત્રો સાથે શેર કરો, જો તમને કોઈ પ્રશ્ન હોય તો કોમેન્ટ માં ચોક્કસ પૂછો. આભાર
ગોવા વિશે વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો (FAQ)
ગોવાની રાજધાની શું છે?
પણાજી (Panaji) ગોવાની રાજધાની છે, જ્યારે વાસ્કો-દા-ગામા તેનું સૌથી મોટું શહેર છે.
ગોવા ભારતનો ભાગ ક્યારે બન્યું?
ગોવા 19 ડિસેમ્બર 1961ના રોજ પોર્ટુગીઝ શાસનમાંથી મુક્ત થયું અને 30 મે 1987ના રોજ એક સ્વતંત્ર રાજ્ય બન્યું.
ગોવા માટે પ્રખ્યાત શું છે?
ગોવા તેના સુંદર બીચો, નાઇટલાઈફ, કુદરતી સૌંદર્ય, ધર્મિક સ્થળો અને પોર્ટુગીઝ સંસ્કૃતિ માટે વિશ્વપ્રસિદ્ધ છે.
ગોવામાં કઈ ભાષાઓ બોલાય છે?
ગોવાની સત્તાવાર ભાષા કોંકણી છે, પણ અહીં મરાઠી, હિંદી અને અંગ્રેજી પણ વ્યાપક રીતે બોલાય છે.
ગોવા કઈ મુખ્ય નદીઓ દ્વારા ઘેરાયેલું છે?
મંડોવી, ઝુઆરી, ચાપોરા અને તિરાકોલ ગોવાની મુખ્ય નદીઓ છે, જે રાજ્યના પર્યાવરણ અને ખેતી માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
બીજા રાજ્ય વિશે જાણો:
સંદર્ભ (Reference)
- વિકીપીડિયા (Goa State) – https://en.wikipedia.org/wiki/Goa ↩︎
- ગોવા ટુરિઝમ વિભાગ – https://www.goatourism.gov.in ↩︎
- વિકીપીડિયા (Goa State) – https://en.wikipedia.org/wiki/Goa ↩︎
- ગોવા સરકારની સત્તાવાર વેબસાઇટ – https://www.goa.gov.in ↩︎
- વિકીપીડિયા (Goa State) – https://en.wikipedia.org/wiki/Goa ↩︎
- હવામાન માહિતી માટે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) – https://mausam.imd.gov.in ↩︎
- ગોવા ટુરિઝમ વિભાગ – https://www.goatourism.gov.in ↩︎
- હવામાન માહિતી માટે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) – https://mausam.imd.gov.in ↩︎
- હવામાન માહિતી માટે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) – https://mausam.imd.gov.in ↩︎
- હવામાન માહિતી માટે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) – https://mausam.imd.gov.in ↩︎
- ગોવા સરકારની સત્તાવાર વેબસાઇટ – https://www.goa.gov.in ↩︎
- વિકીપીડિયા (Goa State) – https://en.wikipedia.org/wiki/Goa ↩︎
- ગોવા સરકારની સત્તાવાર વેબસાઇટ – https://www.goa.gov.in ↩︎
- વિકીપીડિયા (Goa State) – https://en.wikipedia.org/wiki/Goa ↩︎
