Ahmedabad District Information in Gujarati અમદાવાદ જિલ્લો એ ગુજરાતના જિલ્લાઓમાંનો એક છે, અમદાવાદ જિલ્લો, તે મધ્ય ગુજરાત પ્રદેશ હેઠળ આવે છે, જો કે તેની વિચિત્ર ભૌગોલિક સ્થિતિને કારણે તેનો કેટલોક ભાગ ખંભાતની સ્ટ્રેટને મળે છે અને તેનું મુખ્ય મથક અમદાવાદ છે, જિલ્લામાં ઘણા નાણાં વિભાગો છે.
અમદાવાદ સંસદીય મતવિસ્તારમાં 9 તાલુકા અને 20 વિધાનસભા મતવિસ્તાર, 474 ગામો અને કેટલીક ગ્રામ પંચાયતો પણ છે.
અમદાવાદ જિલ્લાની માહિતી Ahmedabad District Information in Gujarati
| વિશય | માહિતી |
|---|---|
| રાજ્ય | ગુજરાત |
| જિલ્લાનું મુખ્ય મથક | અમદાવાદ |
| વિસ્તાર | 8,107 ચોરસ કિમી |
| લોકસંખ્યા (2011) | લગભગ 72 લાખ |
| મુખ્ય ભાષા | ગુજરાતી, હિન્દી, અંગ્રેજી |
| મુખ્ય નદી | સાબરમતી નદી |
| આબોહવા | ઉષ્ણકટિબંધીય, ગરમ ઉનાળો, હલકી શિયાળું |
| મુખ્ય ઉદ્યોગો | ટેક્સટાઇલ, હીરા, ફાર્માસ્યુટિકલ, IT |
| વિખ્યાત તહેવારો | ઉત્તરાયણ, નવરાત્રી, દિવાળી, ઈદ |
| પ્રસિદ્ધ સ્થળો | ગાંધી આશ્રમ, કાંકરિયા તળાવ, અક્ષરધામ મંદિર |
| ટ્રાન્સપોર્ટ | મેટ્રો, BRTS, રેલવે, એરપોર્ટ |
અમદાવાદનું ભૌગોલિક સ્થાન (Geographical location of Ahmedabad in Gujarati)
અમદાવાદ જિલ્લાનો વિસ્તાર 6585 ચોરસ કિલોમીટર છે, અને 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, અમદાવાદની વસ્તી 7059056 લાખ છે અને વસ્તીની ગીચતા 983/km2 છે. અમદાવાદનો સાક્ષરતા દર 86.65% છે, જેમાં એક સ્ત્રી દીઠ પુરૂષ ગુણોત્તર 903 સ્ત્રીઓ પ્રતિ 1000 છે. 2001 અને 2011 વચ્ચે જિલ્લાનો વસ્તી વૃદ્ધિ દર 22.31% રહ્યો છે.1
અમદાવાદનો ઇતિહાસ (History of Ahmedabad in Gujarati)
અમદાવાદ જિલ્લાનો ઈતિહાસ 11મી સદીનો છે, જ્યારે તેનું નામ અશ્વલ (અથવા આશાપલ્લી) રાખવામાં આવ્યું હતું, અહીં ઘણા રાજવંશોએ શાસન કર્યું હતું, જેમાં ધોળકાનો વાઘેલા વંશ અગ્રણી હતો, જેના પછી સ્થાનિક ગવર્નર ઝફર ખાન મુઝફ્ફરે આઝાદી મેળવી હતી. તેમણે પોતાને ગુજરાતના સુલતાન મુઝફ્ફર શાહ તરીકે સ્થાપિત કર્યા અને મુઝફરીદ રાજવંશની સ્થાપના કરી.2
એ જ રીતે અમદાવાદના ઈતિહાસમાં રાજવંશો આવતા-જતા રહેતા હતા, અંગ્રેજોના આગમન પછી આ જમીન બોબી પ્રેસિડેન્સી હેઠળ આવી અને આઝાદી પછી તેને બોબી પ્રેસિડેન્સીથી અલગ કરીને ગુજરાતમાં સામેલ કરવામાં આવી.3
અમદાવાદના પ્રસિદ્ધ સ્થળો (Famous Places of Ahmedabad in Gujarati)
કાંકરિયા તળાવ
કાંકરિયા તળાવ અમદાવાદ જિલ્લાનું મુખ્ય પ્રવાસન સ્થળ છે. આ તળાવ ખૂબ જ સુંદર છે અને આ તળાવ અમદાવાદ શહેરની મધ્યમાં આવેલું છે. આ તળાવ માનવ નિર્મિત છે. આ તળાવ ગોળાકાર છે. તમે કાંકરિયા તળાવની આસપાસ ફરવા લાયક સ્થળો શોધી શકો છો. અહીં તમને ઘણા પાર્ક, કમલા નેહરુ ઝૂઓલોજિકલ પાર્ક, મનોરંજન પાર્ક, ટોય ટ્રેન, મ્યુઝિયમ, ફુવારા વગેરે જોવા મળશે. આ ઉપરાંત, તમે તળાવમાં ઘણી પ્રવૃત્તિઓ પણ કરી શકો છો.4
અહીં તમે વોટર સ્પોર્ટ્સની પણ મજા માણી શકો છો. અહીં વિવિધ પ્રકારની રમતો રમી શકાય છે. અહીં બોટ રાઈડનો આનંદ પણ લઈ શકાય છે. દરેક વયજૂથના લોકો અહીં આવીને આનંદ માણી શકે છે. તમે અહીં સારો સમય વિતાવી શકો છો અને જો તમે અમદાવાદની મુલાકાત લેતા હોવ તો તમારે અહીની મુલાકાત ચોક્કસ લેવી જોઈએ.5
સાબરમતી આશ્રમ
સાબરમતી આશ્રમ અમદાવાદનું મુખ્ય પ્રવાસન સ્થળ છે. જો તમે અમદાવાદ જાવ છો તો તમારે આ આશ્રમની મુલાકાત અવશ્ય લેવી જોઈએ. સાબરમતી આશ્રમ અમદાવાદમાં સાબરમતી નદીના કિનારે બનેલ છે. આ આશ્રમ મહાત્મા ગાંધી અને કસ્તુરબાઈનું નિવાસસ્થાન હતું. તેઓ 1918 થી 1930 સુધી અહીં રહ્યા હતા. અહીં તેમણે દેશની પ્રથમ સત્યાગ્રહ દાંડી કૂચ શરૂ કરી હતી.6
સાબરમતી રિવરફ્રન્ટ
સાબરમતી રિવર ફ્રન્ટ એ અમદાવાદનું મુખ્ય પ્રવાસન સ્થળ છે. અહીં તમને સાબરમતી નદીના બંને કિનારે ખૂબ જ સુંદર ઘાટ જોવા મળે છે. અહીં તમને ફૂડ, ગેમિંગ અને બોટિંગની સુવિધાઓ મળે છે. તમે અહીં ઘણો આનંદ માણી શકો છો. અહીં એક ખૂબ જ લાંબો વૉક-વે બનાવવામાં આવ્યો છે, જ્યાંથી તમે સાબરમતી નદીના કિનારે ચાલીને નદીનો સુંદર નજારો જોઈ શકો છો. ત્યાં એક બગીચો છે જ્યાં તમે બેસી શકો.7
સાયન્સ સિટી
અમે સાયન્સ સિટી ગુજરાતમાં સાયન્સ મ્યુઝિયમ,થિયેટર, સંશોધન સંસ્થા અને એશિયાના સૌથી મોટા મ્યુઝિકલ ફાઉન્ટેન વિશે માહિતી આપવા જઈ રહ્યા છીએ. ગુજરાત સરકાર દ્વારા મે 2009માં 107 હેક્ટર જમીન પર ગુજરાત સાયન્સ સિટીની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ગુજરાત સરકારે ગુજરાતના લોકોનો રસ વધારવા અને વિજ્ઞાનને લોકપ્રિય બનાવવા માટે આ હિંમત દાખવી છે. સામાન્ય લોકોને શિક્ષણ અને મનોરંજન આપવા માટે તેની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. અહીં મુલાકાતીઓ જીવંત પ્રદર્શનો, કાર્યકારી મોડેલો, રસપ્રદ પ્રવૃત્તિઓ અને પ્રયોગશાળાઓની અદ્ભુત શ્રેણી જોઈ શકે છે.8
અમદાવાદની જનસંખ્યા (Population of Ahmedabad in Gujarati)
અમદાવાદ ગુજરાતનું સૌથી મોટું શહેર અને ઔદ્યોગિક કેન્દ્ર છે. ૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ, અમદાવાદની વસ્તી લગભગ ૫૫ લાખ હતી, અને આજે તે ૮૦ લાખની નજીક પહોંચી ગઈ છે. શહેરની વસ્તી ઝડપથી વધી રહી છે, જેનું મુખ્ય કારણ રોજગાર, શિક્ષણ અને વ્યવસાયની તકો છે.
અમદાવાદ વિવિધ સમુદાયો, સંસ્કૃતિઓ અને પરંપરાઓનું મિશ્રણ છે. હિન્દુ, મુસ્લિમ, જૈન, શીખ અને અન્ય સમુદાયો અહીં શાંતિથી રહે છે. શહેરની વધતી જતી ઘનતાને કારણે ટ્રાફિક, રહેઠાણ અને ભૌતિક સુવિધાઓ પર દબાણ વધ્યું છે.
ઉદ્યોગો અને આઇટી ક્ષેત્રોના વિકાસ સાથે ભવિષ્યમાં શહેરની વસ્તીમાં વધુ વધારો થશે. જો યોગ્ય શહેરી આયોજન કરવામાં આવે તો, અમદાવાદ વધુ સુખદ અને ટકાઉ શહેર બની શકે છે.9
અમદાવાદની સંસ્કૃતિ (Culture of Ahmedabad in Gujarati)
અમદાવાદની સંસ્કૃતિ તેની સમૃદ્ધ પરંપરા, વૈવિધ્યસભર સમુદાય અને તહેવારો માટે અનોખી છે. આ શહેર ગાંધી યુગથી પ્રેરિત છે, પરંતુ આધુનિકતા અને પરંપરાનું મિશ્રણ પણ છે. નવરાત્રી, ઉત્તરાયણ, દિવાળી અને ઈદ જેવા તહેવારો અહીં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. ગુજરાતી સાહિત્ય, લોકસંગીત, ગરબા અને ભજન-કીર્તન અહીંની સંસ્કૃતિનો અભિન્ન ભાગ છે.
અહીંની ખાદ્ય સંસ્કૃતિ પણ જાણીતી છે, જ્યાં ખમણ, ફાફડા-જલેબી, ખમણ અને આંદા લોરીનું સ્ટ્રીટ ફૂડ પ્રખ્યાત છે. અમદાવાદને યુનેસ્કો દ્વારા વર્લ્ડ હેરિટેજ સિટી તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે, જે તેની સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને ઉજાગર કરે છે.10
અમદાવાદના પ્રખ્યાત મંદિરો (Famous Temples of Ahmedabad in Gujarati)
અમદાવાદમાં અનેક પ્રસિદ્ધ મંદિરો છે, જેનું ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ છે. અક્ષરધામ મંદિર તેના ભવ્ય શિલ્પો અને શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણ માટે પ્રખ્યાત છે. હઠીસિંહ જૈન મંદિર તેની સુંદર આરસપહાણ કલા માટે જાણીતું છે. જગન્નાથ મંદિર ખાસ કરીને તેની રથયાત્રા માટે પ્રખ્યાત છે. ભદ્ર કાલી મંદિર અને સિદ્ધિ વિનાયક મંદિર પણ ભક્તો માટે મહત્વપૂર્ણ છે. દરરોજ હજારો ભક્તો આ મંદિરોની મુલાકાત લેવા આવે છે. અમદાવાદના આ મંદિરોએ તેમની શ્રદ્ધા અને શાંતિના અનુભવ માટે એક ખાસ ઓળખ બનાવી છે.11
અમદાવાદનો ભોજન અને વ્યંજનો (Ahmedabad food and cuisine in Gujarati)
અમદાવાદનું ભોજન અને વાનગીઓ તેની સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબ છે. અહીંની સ્ટ્રીટ ફૂડ સંસ્કૃતિ ખૂબ જ લોકપ્રિય છે, જ્યાં ફાફડા-જલેબી, ખમણ, ઢોકળા, સેવ ખમાની અને દાળ-ભાત-શાક-રોટલી જેવી પરંપરાગત વાનગીઓ પ્રખ્યાત છે.
મંજીલપુરના ભજીયા, લો ગાર્ડનના ખોંકા અને ખાઉ ગલ્લીની વિવિધ વાનગીઓ ખાસ કરીને પ્રખ્યાત છે. અમદાવાદની મીઠાઈઓમાં મોહનથલ, સુખડી અને શ્રીખંડ લોકપ્રિય છે. શાકાહારી ભોજન અહીંની એક વિશેષતા છે, અને ફૂડ સ્ટ્રીટ્સ, જે રાત્રે હાઉસફુલ થાય છે, તેના ચાહકો માટે એક સ્વાદિષ્ટ અનુભવ પૂરો પાડે છે.12
અમદાવાદનો ઉદ્યોગ અને વેપાર (Industry and trade of Ahmedabad)
અમદાવાદ ગુજરાતનું વ્યાપારી હબ ગણાય છે અને તેને “ઈન્ડિયાનો માન્સ્ટર ઓફ ટેક્સટાઇલ્સ” પણ કહેવાય છે. શહેર ખાસ કરીને ટેક્સટાઇલ, હીરા ઉદ્યોગ, રાસાયણિક અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગો માટે પ્રખ્યાત છે.
અહીં GST માર્કેટ, ધંધા બજાર અને અમદાવાદ સ્ટોક એક્સચેન્જ જેવા વ્યાપારી કેન્દ્રો શહેરની અર્થવ્યવસ્થા માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. છેલ્લા કેટલાય વર્ષોમાં IT અને સ્ટાર્ટઅપ ઈકોસિસ્ટમ પણ વિકસ્યું છે, જે યુવાઓ માટે નવા વ્યવસાયિક અવસરો ઊભા કરે છે. અમદાવાદનો ઉદ્યોગ અને વેપાર નિત્ય નવી ઊંચાઈઓ સર કરી રહ્યો છે અને ગુજરાતના વિકાસમાં મુખ્ય યોગદાન આપી રહ્યો છે.13
અમદાવાદ જિલ્લા વિશે મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્નો (FAQs)
અમદાવાદ જિલ્લાનું મુખ્ય મથક કયું છે?
અમદાવાદ જિલ્લાનું મુખ્ય મથક અમદાવાદ શહેર છે.
અમદાવાદ જિલ્લાનો કુલ વિસ્તાર કેટલો છે?
અમદાવાદ જિલ્લાનો કુલ વિસ્તાર 8,107 ચોરસ કિમી છે.
અમદાવાદ જિલ્લાની મુખ્ય નદીઓ કઈ છે?
સાબરમતી અને મહિસાગર નદીઓ અમદાવાદ જિલ્લાની મુખ્ય નદીઓ છે.
અમદાવાદ જિલ્લાનો પ્રખ્યાત ઔદ્યોગિક વિસ્તાર કયો છે?
સાણંદ GIDC, નરોડા GIDC, વટવા GIDC અને ધોલેરા સ્પેશિયલ ઇકોનોમિક ઝોન (SEZ) ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઔદ્યોગિક વિસ્તારો છે.
અમદાવાદમાં કયા પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળો છે?
ગાંધી આશ્રમ, કાંકરિયા તળાવ, અડાલજ્ઞી વાવ, સાબરમતી રિવરફ્રન્ટ અને અક્ષરધામ મંદિર પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળો છે.
સંદર્ભ (Reference)
- ગુજરાત સરકારની સત્તાવાર વેબસાઇટ – https://gujaratindia.gov.in ↩︎
- અમદાવાદ જિલ્લા પંચાયત વેબસાઇટ – https://ahmedabaddp.gujarat.gov.in ↩︎
- અમદાવાદ જિલ્લા પંચાયત વેબસાઇટ – https://ahmedabaddp.gujarat.gov.in ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- વિકીપીડિયા (Ahmedabad District) – https://en.wikipedia.org/wiki/Ahmedabad_district ↩︎
- અમદાવાદ જિલ્લા પંચાયત વેબસાઇટ – https://ahmedabaddp.gujarat.gov.in ↩︎
- ગુજરાત ટૂરિઝમ – https://www.gujarattourism.com ↩︎
- વિકીપીડિયા (Ahmedabad District) – https://en.wikipedia.org/wiki/Ahmedabad_district ↩︎
- અમદાવાદ જિલ્લા પંચાયત વેબસાઇટ – https://ahmedabaddp.gujarat.gov.in ↩︎